De formatieve toets: een nieuwe trend?

De Formatieve Toets: een nieuwe trend?

Steeds vaker verschijnen er formatieve toetsen in SOM of Magister. Veel leerlingen zullen deze toetsen omschrijven als een oefentoets of toets die niet meetelt voor een cijfer. Dat is echter niet de kern van het doel en het gevaar ligt op de loer dat daardoor lijkt alsof voor een dergelijke toets niet geleerd hoeft te worden.

Voor scholen en docenten zijn er echter verschillende redenen dat formatieve toetsen op het jaarprogramma staan. Er wordt dus ook daadwerkelijk waarde gehecht aan het resultaat van de toets. Deze waarde wordt echter niet zichtbaar in het gemiddelde cijfer van de leerling.

Door formatief te evalueren wordt de toetsdruk verlaagd en leerlingen worden gestimuleerd om alvast een gedeelte van de stof te leren waardoor de voorbereiding van de cijfertoets beter is. Ook levert de formatieve toets waardevolle informatie. 

Docenten kunnen aan de hand van de formatieve toets zien in hoeverre een leerling de behandelde stof heeft begrepen. Bijsturen en extra aandacht aan een onderwerp geven dat moeilijk blijkt, is hierdoor makkelijker uit te voeren.

Leerlingen kunnen aan de hand van de formatieve toets bepalen in hoeverre ze de stof beheersen. Als dat niet het geval is kan er harder voor gewerkt worden of extra leermomenten ingepland worden.

Zichtbaar wordt bovendien welke leerlingen de stof beheersen en welke leerlingen meer aandacht nodig hebben, of voor welke leerlingen de stof te moeilijk is. Tenslotte wordt zichtbaar of leerlingen bereid zijn om het opgegeven huiswerk te maken en leren. De formatieve toets volgt namelijk altijd op een aantal huiswerkopdrachten die als voorbereiding kunnen worden beschouwd.

Natuurlijk is het zo dat als de resultaten van de reguliere toetsen voldoende zijn, het beeld van de formatieve toets niet van wezenlijk belang is. Tegelijkertijd kunnen argumenten als, “ik had een black-out” of “ik snapte het niet”, niet meer ingezet worden als de resultaten van formatieve toets en reguliere toets hetzelfde beeld laten zien. 

Al met al is het dus zaak dat leerlingen zich realiseren dat alhoewel een formatieve toets niet meetelt voor het gemiddelde, docenten veel waarde hechten aan het resultaat. Het beeld dat ontstaat door de formatieve toetsen weegt net zo zwaar mee als het resultaat van een toets voor een cijfer. 

De overgang naar een systeem waarbij formatief evalueren een belangrijke positie heeft in de beoordeling van leerlingen, wordt vaak als erg groot ervaren.

Het Studiehuys biedt hulp bij deze verandering!